Recensión: O ano do pensamento máxico de Joan Didion

O dó non coñece distancias. O dó ven en ondas, paroxismos, aprehensións repentinas que afrouxan os xeonllos, cegan a vista e aniquilan a normalidade da vida.

Ninguén pode dubidar de que Joan Didion é un dos grandes nomes da literatura estadounidense, unha figura tanto admirada polos seus millóns de lectores como respetada pola crítica; e é por iso que o seu pasamento en 2021 supuxo unha gran perda. Por sorte quédannos os seus libros, varios títulos imprescindibles para comprender aquela California de finais dos sesenta, e outros que tratan temas máis íntimos e persoais.

Encadrado nesta segunda categoría, poderiamos dicir que se atopa o que talvez sexa o seu libro máis coñecido, refírome a “O ano do pensamento máxico”, que foi publicado orixinalmente no ano 2005, e que desde o ano pasado podemos ler en galego grazas á marabillosa tradución de Eva Almazán para Rinoceronte Editora.

Estamos ante unhas memorias nas que a propia Joan Didion relata a súa experiencia á hora de afrontar a repentina morte do seu marido, John Gregory Dunne; e trátase dun libro que a fixo merecedora do premio ao mellor libro de non-ficción nos National Book Awards do 2005. Pero non debemos pensar que estamos ante un libro que se centra exclusivamente no tema do dó, porque tamén é unha forma moi apropiada para render homenaxe a ese matrimonio tan especial que tiñan Didion e o seu marido.

Emocións e sentimentos relacionados coa morte do seu marido, que se mesturan cos que lle provocan a delicada situación pola que está a atravesar a súa filla, Quintana, quen por aquela época atopábase hospitalizada debido a unha pneumonía que terminou nunha sepsis. E talvez esta sexa unha das claves do libro, xunto con ese estilo tan sinxelo e pulcro, a autora constrúe un texto que conmove a quen se achega ás súas páxinas, apelando a unhas emocións e sentimentos que o lector fai propios; e en certa maneira podería dicirse que estamos a ler unha especie de novela que trata sobre a vida.

Para terminar, gustaríame recomendar a lectura de O ano do pensamento máxico de Joan Didion (Rinoceronte) a todas as persoas que queren ler un gran libro que as faga reflexionar, e que as levará a repasar momentos da túa propia vida na que experimentaches esas mesmas emocións. Algunhas pasaxes do libro son conmovedores, e ao terminar de lelas daste conta de que tes os ollos un pouco chorosos; pero definitivamente esta é unha desas lecturas que merecen moito a pena.

Anuncio publicitario

Recensión: A Garza en chamas

Mais info na web de Alvarellos Editora

Nesta nova entrada quixen dedicarlle unhas palabras a un libro moi especial que recompila varios dos relatos máis destacados, e que saíron premiados nas tres últimas edicións disputadas do premio Manuel Murguía. Este fascinante libro que publica Alvarellos Editora, e que leva por título “A Garza en chamas”, nela recompílanse os nove relatos premiados no Certame de Narracións Breves organizado polo Concello de Arteixo entre os anos 2019 e 2021, e que contou con Alfredo Ferreiro como director literario.

Entre as páxinas de leste “A Garza en chamas” atopamos autores como por exemplo, Daniel Barral, Patricia Torrado Queiruga e Arantza Portabales quenes foron os tres gañadores dos certames de 2019, 2020 e 2021, respectivamente; ademais de Tito Pérez Pérez, Esteban Brea Castro e Gabriel Gómez Estévez que lograron o segundo premio; e ademais os textos de Francisco Rozados Rivas, Alex Mene e Cecilia F. Santomé que foron distinguidos co terceiro premio.

Considero que o nivel dos relatos é realmente bo, e teño que dicir que a extensión dos mesmos é moi agradable para todo tipo de lectores, o máis extenso ten sobre trinta páxinas mentres que os máis breves teñen algo máis de dez. Este é un libro que pode ser ideal para combinar con outras lecturas, ou poder lelos todos xuntos durante unha fin de semana. Pero tamén teño que dicir que me parece moi recomendable ler xuntos os tres relatos de cada certame.

Un dos contos que máis me gustou é “Silencios náufragos” de Patricia Torrado Queiruga, trátase dunha historia onde coñecemos á profesora Rosalía Knowlan, quen se atopa en Irlanda para coñecer o lugar onde naceu o seu avó. Trátase dunha viaxe que ademais de ser pola memoria deste home que abandonou a Illa Esmeralda e chegou a galícia no ano 1846, e ademais encerra un misterio ao redor dun barco que naufragaba nas costas irlandesas.

Tamén moi recomendable “Xanelas” de Arantza Portabales, onde temos un triángulo de personaxes que son os que fan mover a trama. A acción desenvólvese en Amsterdam, o lugar onde vive a nosa protagonista, a pesar de que o piso foi de Manu, pero Manu xa non está; e agora ela vese con Koert quen lle ensina a ir en bicicleta. Destacar a figura tan presente de Manu, a pesar da súa ausencia.

Outro deses relatos que tamén merece moito a pena, é “Crónica de ningures” de Francisco Rozados Rivas, un relato no que coñecemos a Bieito, que vive só na aldea de Entrepenas e só ten unha misión, a súa misión é esperar á morte. Con referencias a Risco e Neira Vilas, imos descubrindo como esta aldea é un lugar dominado por unha paisaxe feroz, un lugar duro e triste, onde a vida é monótona e poucas cousas ocorren. Un lugar que dá para reflexionar sobre os fillos que se van ou se perden, sobre os recordos do pasado, os contos da avoa, o lobo e a morte. Eu me quedo coa seguinte frase que define moi ben o que nos podemos atopar neste marabilloso relato, “Entrepenas é quedo, breve e melancólico ata semellar exento de se mesmo”.

Para concluír, gustaríame recomendar a lectura de “A garza en chamas” un libro que recolle diferentes relatos, con autores que teñen diferentes estilos, pero todos eles teñen en común que son capaces de atrapar ao lector entre as súas páxinas. No persoal teño que dicir que non coñecía o certame de narracións breves Manuel Murguía, e paréceme que non pode haber mellor maneira de achegarse que con este libro de relatos que gocei desde as primeiras páxinas e ata chegar á última.

Recensión: O nome da Rosa de Umberto Eco

Máis información na web de Aira Editorial

Hoxe quero comentar un libro que, como a moitos lectores, facíame moita ilusión poder lelo; pero neste caso o que me afastaba de poder facelo antes non era unha falta de ganas pola miña parte, senón o ás veces complicado feito de atopar esa edición desexada, refírome a esa edición que igualase a grandeza dunha historia tan querida polos lectores como o é esta obra asinada por Umberto Eco en «O nome da rosa«, é por iso que penso que é un motivo de auténtica ledicia o poder ler en galego esta magnífica novela que foi traducida por Maite Jiménez Pérez, e que conta cunha edición moi coidada nos detalles realizada por Aira Editorial.

A miña primeira aproximación á novela de Eco foi grazas á película de Jean-Jacques Annaud, e que estaba protagonizada por dous grandes actores como Sean Connery e F. Murray Abraham, dela teño que dicir que non gardo moitos recordos xa que foi unha película que nos puxeron unha vez no instituto, o que si que recordo é que ese misterio naquela abadía italiana era moi interesante.

Pero sendo xustos habemos de dicir que a novela de Umberto Eco é tanto maior como mellor en comparación coa súa adaptación cinematográfica, é certo que agora a coñecemos como un deses clásicos modernos da literatura universal, pero non habemos de esquecer que esta obra foi merecedora do Premio Strega no ano 1981, aínda que podemos afirmar que o seu maior éxito é o de conseguir enfeitizar aos lectores co paso dos anos.

Aínda que considero que a trama de «O nome da rosa» é bastante coñecida, paréceme que pode ser interesante tratar de resumir nun par de liñas o que nos imos a atopar nesta novela na que se narran as investigacións detectivescas que realiza o frade franciscano Guillerme de Baskerville para esclarecer os crimes cometidos nunha abadía benedictina no ano 1327, e para iso contará coa axuda do novicio Adso, que é o noso narrador.

Se nos paramos a pensar podemos tratar de definir cales son as calidades que xustifican o éxito desta obra, empezando por personaxes memorables como Guillerme ou Jorge de Burgos; pero nunha novela coral como esta o gran acerto de Eco está no proceso de individuación dos personaxes e que desta forma cada un dos monxes da abadía fale con voz propia e sexa recoñecible polos lectores. Pero tampouco podemos negar que «O nome da rosa» é unha novela de xénero, que ademais de cumprir as normas e convencións das novelas de detectives, pode presumir de ter unha linguaxe rica e elevada, diálogos moi enxeñosos e interesantes á hora de facer avanzar a acción, un gran desenvolvemento tanto temático como de personaxes, o que lle da unha profundidade máis próxima á literatura de calidade que aos bestsellers.

Para finalizar, gustaríame moito recomendar esta nova edición de «O nome da rosa» de Umberto Eco na edición de Aira Editorial, porque de verdade que me parece que os bos libros merécense tanto bos lectores como boas edicións. Comentouse moito o feito de que se considere a Guillerme de Baskerville como unha especie de trasunto de Sherlock Holmes e Adso no papel de Watson narrando a historia, así que esta é unha novela que todo amante das obras de Arthur Conan Doyle non pode deixar escapar. En definitiva, este é un libro moi recomendable que seguiremos lendo e volvendo a ler.

Recensión: Silencio de Agustín Agra

Máis información na web de Galaxia

“Silencio” de Agustín Agra, publicado por Editorial Galaxia no 2020, é un libro de relatos onde nos atopamos con oito relatos curtos nos que aparecen varios dos personaxes máis importantes do ámbito científico como poden ser como Newton, Galileo ou Copérnico. Trátase dun libro no que Agustín Agra desprega todo un sen fin de estilos e voces diferentes, o que axuda a que o lector poida sorprenderse e atopar algo diferente en cada un dos relatos, pero todos eles teñen en común esa gran débeda que a historia ten con estes xenios que foron quen de cambiar o mundo no que vivían. Uns relatos que segundo palabras de Agra están relacionados entre eles, algo que consegue grazas á figura de Alexander von Humboldt; e a pesar de que en “Silencio” repásase de forma moi rigorosa a vida deses grandes nomes da ciencia e o coñecemento, tamén atoparemos ficción para explicarnos a vida desas persoas que viviron e formaron parte de épocas moi diferentes ao mundo que coñecemos hoxe en día.

Un dos relatos que máis me gustou, pola maneira na que o autor decide contarnos esa historia é “O contador de chícharos”, un relato no que dous homes dialogan acerca dun terceiro, e o curioso deste relato non está no que están a falar, senón na sua identidade, os protagonistas deste relato non son outros que un par de monxes que coñecían en primeira persoa a Gregorius Johann Mendel, quenes comentan cousas sobre a súa vida, e sobre os experimentos que levou a cabo, e cal foi o motor da súa curiosidade científica.

Tamén temos que mencionar o cuarto e o quinto dos relatos que aparecen en “Silencio”. En “Transformismo” podemos gozar dun intercambio de correspondencia entre Charles Lyell e Georges Cuvier, cartas nas que mostran as súas diferentes visións á hora de tratar de xustificar cantos anos ten a terra que habitamos, e é ademais unha reflexión sobre a importancia da ciencia e a verdade. E este relato condúcenos directamente ao seguinte, “I think”, e enlazamos grazas a que o protagonista deste relato, Charles Darwin, levouse o segundo tomo de Principles of Geology de Charles Lyell á súa espectacular viaxe a bordo do HMS Beagle polo continente americano; unha viaxe coa que seremos testemuñas de como o que alí atopou cambioulle non só a vida, senón que cambiou a súa forma de entender a ciencia e a vida.

En “Impostura” nosa narradora será unha xornalista que ten que escribir un artigo sobre ciencia, e que desexa facelo sobre unha muller importante relacionado con ese mundo, primeiro rexeita varias ideas sobre personaxes populares, logo pensa en darlle voz a nomes menos coñecidos, pero ao final todo parece apuntar a Antoine Lavoisier, do que iremos repasando acontecementos importantes da súa vida e os seus descubrimentos e ideas no campo da química, para terminar reflexionado sobre o importante papel da súa muller, Marie-Anne Pierrette Paulze, nas investigacións de Lavoisier.

Mentres que en “Omne vivum” Louis Pasteur comparte cos lectores todas as dificultades atopadas no camiño de refutar a teoría da xeración espontánea, e o que o seu descubrimento podería supoñer para a sociedade científica daquela época, na que aínda non existía unha separación real entre fe e ciencia, e como a evolución científica pode ser utilizada tanto para dar luz as novas ideas das mentes máis brillantes, ou poden volverse contra dos investigadores que terán que afrontar un novo reto para tratar de levar a cabo as súas investigacións.

A modo de conclusión gustaríame recomendar a lectura de “Silencio” de Agustín Agra, porque trátase dun libro moi interesante, no que é obvio que houbo un gran traballo documental por parte do autor, pero que está en perfecto equilibrio co talento narrativo de Agra, quen nos comparte unha reflexión moi necesaria nas últimas páxinas do libro sobre o necesario de valorar a ciencia e o coñecemento en contra do ruído e a ignorancia.

Recensión: XelArias. Palabra á intemperie.

Máis información na web de Baía Edicións

Esta entrada está dedicada a un deses libros que paréceme merecen estar presentes cando nos atopemos realizando o repaso ao 2021; un ano que no literario está marcado polo feito de que lle dedicaran o Día das Letras Galegas a Xela Arias, e é debido a iso que esta entrada está dedicada a este marabilloso libro que leva por título “XelArias. Palabra á intemperie” e que recentemente publicou Baía Edicións, tratase dun libro asinado por Emma Pedreira e con ilustracións de Laura Romero.

Como moitos xa saberedes, o pasado día 22 de decembro a Real Academia Galega decidia adicarlle o Día das Letra Galegas a Xela Arias, sendo en certa maneira unha homenaxe moi merecida e que se estende a todo o ano 2021. Arias é unha figura moi presente, e un referente para as novas xeracións; o seu labor como tradutora, editora e poeta convertérona nunha das autoras máis populares entre os lectores. Cómpre non olvidar que foi en 2019 cando A Sega elixiu a autora lucense como Señora das Nosas Letras na VI romaría do Día das galegas nas Letras.

Poderiamos dicir que “XelArias. Palabra á intemperie” é unha homenaxe moi persoal que busca poñer en valor a figura de Xela Arias. Ademais dunha aproximación na que a autora quere tender pontes entre a poeta Xela Arias e o lector. E non podemos deixar de mencionar, a orixinalidade deste novo libro de Emma Pedreira, que é un exercicio de creación literaria moi interesante, e que consiste en escribir novos poemas pero empregando versos que aparecen nos diferentes poemarios que publicou a de Sarria.

Estou convencido de que este é un libro que pode ser unha oportunidade perfecta para achegarse á obra de Xela Arias, e ir descubrindo aos poucos a esta gran autora, é por iso que podemos considerar que este libro funciona como unha especie de carta de presentación, ou mellor dito como unha postal que se intercambian entre as dúas autoras.

Para concluír gustaríame recomendar “XelArias. Palabra á intemperie”, un libro que merece moito a pena, e co que lembramos a un dos grandes nomes da literatura escrita en galego. Tamén me gustaría dicir que a pesar de que non é a primeira vez que leo a Emma Pedreira, xa sexa prosa ou poesía, sempre teño a sensación de que estamos ante unha autora cunha imaxinación desbordante capaz de sorprender aos lectores cos seus libros. Ademais mencionar o gran traballo de Laura Romero cunhas ilustracións e colaxes que enriquecen a experiencia lectora. E felicitar a Baía Edicións por este precioso tributo a Xela Arias.

Recensión: O lector de Bernhard Schlink

Máis información na web de Hugin e Munin

Moitas veces lemos libros, que como lectores espertan en nós sentimentos acerca da historia que se tratan nas súas páxinas, e algunhas veces eses sentimentos son contraditorios ou fanche reflexionar máis en profundidade acerca do lido, e iso é exactamente o que me ocorreu con este marabilloso libro do escritor alemán, Bernhard Schlink, e que leva por título “O lector”, e que desde o pasado mes de Decembro podemos ler en galego grazas á edición da editoria Hugin e Munin e a tradución de David A. Álvarez Martínez.

Estou convencido de que a estrutura do libro, dividido en tres partes, axuda a que as contradicións crezan na cabeza dos lectores, pero tamén é innegable que o estilo claro e directo de Schlink non deixa lugar a dúbida sobre os temas máis delicados, que pode aparecer nunha obra na que se aborda o tema dos campos de concentración da Alemaña nazi.

A historia de “O lector” está narrada por Michael Berg, quen na primeira parte do libro lévanos á súa adolescencia, cando tiña quince anos e namorouse dunha muller de trinta e seis anos chamada Hanna Schmitz. Con Hanna, Berg descobre o amor, e a pesar de que entre eles a relación non é sempre un camiño de rosas, hai algo que nunca cambia, antes de deitarse xuntos el lerá en voz alta para ela. Pero un día Hanna desaparece da vida do noso protagonista, e aínda que ao principio isto supón unha gran perda para Berg, el logrará converterse nun brillante estudante de dereito. É neste contexto que un día, e durante un xuízo a cinco mulleres que están acusadas de crimes de guerra nazis, Berg descobre que Hanna é unha das acusadas.

Non podo ocultar que o que máis me gustou deste libro foron os seus personaxes protagonistas, de verdade que podo dicir que nunca me atopei con ningún como eles, Berg e Hanna son personaxes difíciles de esquecer e que unha vez concluída a lectura quedan connosco. De Berg gústanme as súas reflexións sobre o amor, e que coa perspectiva do tempo sexa capaz de recoñecer que nesa primeira relación houbo momentos nos que se fixeron dano o un ao outro. Mentres que de Hanna gústame o segredo que garda, e como é algo que se revela na parte máis interesante da historia, paréceme que o mellor é non comentar nada.

Esta é unha novela na que a memoria, e o como lembramos episodios da nosa vida son temas fundamentais. É obvio que tamén se trata o tema da memoria colectiva, no referente ao pobo alemán, que despois da Capitulación alemá de maio de 1945 tiveron que facer fronte ao episodio máis escuro da súa historia. Pero ademais do pasado e a memoria, tamén podemos atopar outros temas como son a inocencia do amor que experimenta Berg ao principio, a culpa e a vergoña, ou o poder da literatura.

A modo de conclusión gustaríame recomendar “O lector” de Bernhard Schlink, porque a pesar de que xa pasaron máis de vinte e cinco anos desde a súa publicación, é unha desas novelas que nos atrapa desde as súas primeiras páxinas, en gran medida por esa narración trepidante e a apaixonante historia aquí recollida, pero sen esquecernos de que é unha novela que nos fará reflexionar e pensar sobre o lido.

Recensión: O país onde medran os limoeiros

Máis información na web de Rinoceronte Editora

Comezar un libro sen saber o que vas a atopar nas súas páxinas, pero sendo sabedor de que o vas a gozar dende o principio ata o final, é unha desas sensacións especiais que os bos libros deixan nos lectores, e isto foi o que me aconteceu con este libro titulado “O país onde medran os limoeiros” e que asina como autora a británica Helena Attlee.

Sendo sincero teño que dicir que cun título como “O país onde medran os limoeiros” é bastante doado saber o que nos imos atopar nas súas páxinas, pero tamén teño que dicir que ese estilo de narración de Attlee convérteo nunha lectura moi amena e relaxada na que un viaxará por todas esas rexións italianas sen saír de casa á vez que aprende máis cousas interesantes sobre os cítricos e a súa historia no país transalpino.

Neste libro de non-ficción que podemos ler en galego gracias á tradución de Moisés Barcia, cóntasenos esas viaxes de Helena Attlee a Italia como especialista na riqueza dos seus xardíns. E foi na súa primeira viaxe a Italia, cando Attle descubriu todos eses limóns e laranxas en cada recuncho, así foi aprendendo as súas diferentes variedades e os froitos máis curiosos e descoñecidos.

Unha historia que está estreitamente ligada coa familia Medici na conservación destas froitas en Florencia. Mergullándose na historia, menciónase o “Hesperides” de Ferrari, que é un libro que recolle unha clasificación taxonómica de cítricos, con información como o nome da froita, a orixe, o nome e aspecto da árbore, así como o aspecto das súas follas, flores e froitos. Ademais de recompilar información do uso do froito, a propagación e cultivo das árbores, e as enfermidades e posibles curas para estas árbores produtoras. Toda esta información acompañada duns debuxos impresionantes.

Poderiamos dicir que a autora dedica unha boa parte do libro as froitas máis coñecidas como poden ser a laranxa e o limón. Mencionado os usos das laranxas na cociña, especialmente a laranxa agre, e tamén coméntase como primeiro os portugueses, dende a India e logo dende China, introducen a variedade doce da laranxa no país, unha variedade que irá gañando en popularidade; aínda que en Italia a laranxa agre é moi común en diferentes pratos da súa gastronomía.

Unha orixe común para os limóns e as laranxas, provenientes de China, e que chegaron co pobo árabe a través do roteiro da seda. Chamoume a atención as conexións entre a Cosa nostra e o comercio transoceánico, de limóns e laranxas, camiño dos Estados Unidos durante a época da reunificación de Italia. Tamén mencionar a società e os limóns de Garda, onde son grandes produtores, pero que por culpa de diferentes acontecementos sufriron unha diminución na produción, e é que a enfermidade das plantas, e a chegada da primeira Guerra Mundial perdérono todo. Pero persoas como Giuseppe Gandossi están a facer un esforzo por recuperar o auténtico limón da Garda.

Outro dos nosos destinos será a rexión de Calabria, para coñecer o cultivo de Bergamota, destinado para a extracción do seu aceite con fins industriais e aplicación no mundo dos perfumes, e tamén á hora de preparar unha variedade de té como é o té Earl Grey. Novamente somos testemuñas de como unha serie de desastres afectan á produción, neste caso prexudicando a imaxe da opinión pública acerca deste produto. Este ouro verde que ten un proceso de extracción lento, e do que por cen kilos de froita fresca obtense só cincocentos gramos de aceite esencial, ademais a bergamota da un zume rico en antioxidantes, e as suas cáscas secas poden usarse como combustible para o inverno.

Para finalizar recóllese a historia de como foron chegando os diferentes cítricos a Italia, empezando con Alejandro Magno e as primeiras cidreiras procedentes dá India, así como o importante papael do pobo xudeu na difusión desta froita por toda Europa, especialmente no caso do Reino de Calabria, onde se da unha relación comercial ente os productores italianos e os rabinos (Lubavitch), porque estos últimos están interesados nun esrog perfecto (a froita dunha árbore non enxertado) para empregar durante o Sucot. A pesar de que a cidra tamén se emprega para facer froita cofitada, e como ocorre con outros cítricos italianos, a súa produción minguou moito nas últimas décadas, pero Helena Attlee sempre atopa unha persoa que simboliza esa última resistencia, e que tenta manter o cultivo desta froita nunha rexión na que poderiamos dicir que xa é parte da súa historia.

A modo de conclusión gustaríame dicir que o que máis me gustou deste libro é que nel atopamos anécdotas en primeira persoa, que nos fan ser protagonistas de todas as investigacións e descubrimentos que vai facendo a autora. “O país onde medran os limoeiros” é un libro moi recomendable para todas esas persoas que queiran coñecer outra cara dun país tan querido como é Italia.

Recensión: Entre donas

Poucas son as veces que ao contemplar a cuberta dun libro penso que teño que ler ese libro, pero foi iso exactamente o que me ocorreu con esta colección de relatos publicado por Baía Edicións; e teño que dicir que non foi polo deseño das tapas, o que me chamou a atención foi o nome de todas as autoras que participaron nesta obra, e é que podería dicirse que estamos ante un All-Star da literatura galega, onde destacan nomes como os de Marilar Aleixandre, Marica Campo, Teresa Mouse, María Reimóndez ou Eli Ríos.

“Entre donas” é unha colección que reúne dez relatos asinados por autoras que representan diferentes épocas da narrativa producida en Galicia, e ademais todos estes relatos comparten o feito de ter protagonistas femininas, pero tamen temos que destacar o feito de que neste libro tamén podemos apreciar ese sentimento de denuncia contra o machismo que tan presente está na nosa sociedade.

Teño que empezar dicindo que do primeiro relato que atopamos neste “Entre donas”, o que leva por “Lá Marion” e firma Marilar Aleixandre, impresionoume a potencia das imaxes que propón a autora, imaxes que reflicten todo o horror da violencia contra as mulleres, é ademáis o reflexo da nosa sociedade. Algo similar ocurriume con “O silencio dos pinceis” de Inma López Silva, un letura que teño que dicir que foi algo incomoda, xa que esta é unha historia que é bastante dura, pero que na súa narración en primeira persoa consegue amplificar ese efecto perturbador e inquietante.

Pero tamén encontramos historias cunha carga sentimental que conseguen emocionar os lectores, por exemplo “Xirarei” de María Reimóndez, un relato no que temos a duas mozas e amantes dos videoxogos e da programación, Reis e Remi, sendo Reis a que leva o peso de historia, e que gaña moito unha vez que coñecemos a Baia, a muller que atendía a cada dos pais de Reis cando era pequena. A de Reimondez é una historia na que nos amosa esa amizade pura que xorde entre estas dúas mulleres, que realmente non teñen nada en común pero que tantas cousas compartiron. E poderiamos dicir que é unha historia que comparte ese sentimento coa a de Anxos Sumai na que atopamos a unha muller rural que cuida dunha nai enferma e un pai ancián, nela describese a perfección esa soidade da coidadora que padecen tantas mulleres.

E tamen atopamos unha serie de relatos onde o tema dos segredos é moi importante, como pode verse en “Ese lunar” de Emma Pedreira, onde temos unha historia dentro dunha historia, con dúas autoras que están a crear unha historia con protagonista feminina, Reanata, a filla duns Indianos retornados que goza dunha gran fortuna, e que por medio das súas decisións verá a súa vida transformada por completo nunha deriva de perversión. Algo similar ocorre en “A revolución do querer” relato que firma Eli Ríos, historia na que Carola e Xela levan un bar xuntas, podemos dicir que é un bar de mulleres, onde cada maña unha gata entra, é a gata da veciña María, María é unha señora de noventa e catro anos que garda un segredo que tanto as protagonistas da historia como os lectores descubriran o final da mesma. E finalmente atopamos máis segredos no relato de Antía Yáñez, “Fillas”, unha historia de segredos, no que se nos amosa o contraste da vida das peroas con máis recursos ante as persoas que teñen que facer todo o posible para poder darlle unha vida aos seus fillos, nun relato con toques sociais.

E non me quero esquecer do relato de Rosalía Fernández Rial, ese tercer relato que leva por título “Ei, chico!”, no que se conta a historia dun primeiro amor de mocidade, que ademais é un amor a distancia, que é sostido polo intercambio de correspondencia. Trátase dunha relación chea de dificultades na que a distancia e o tempo fan que os recordos sexan confusos, e ademaís unha das dúas persoas implicadas nesta relación garda un segredo. Ademais a cidade de Santiago tamen é protagonista, e destacar tanto as moi boas descricións, como as referencias culturais presentes no relato.

A modo de conclusión teño que dicir que me parece que “Entre Donas” é unha colección moi necesaria, na que se tratan temas importantes e de actualidade. Na miña opinión, estes relatos axudáronme a descubrir novas voces de autoras das que nunca lera nada, e aínda que hai relatos que a un lle poidan gustar máis que outros, teño que dicir que o nivel xeral é realmente alto, en definitiva un libro moi recomendable.

Recensión: Illa decepción de Berta Dávila

Ilustración da cuberta pola propia autora

Non pasaron nin sequera dez meses desde que me achegaba por primeira vez á narrativa de Berta Dávila, pero con motivo do lanzamento deste “Illa decepción” non podía deixar pasar a oportunidade de volver a ler a unha das voces literarias, que nos traen unha aposta que tan ben conectou cos lectores e tanto aplaudiu a crítica especializada. “Illa decepción” é unha das novelas máis esperadas do outono, xa que foi distinguida co Premio narrativa breve Repsol 2020, e a autora foi galardonada co Premio da Crítica de narrativa galega do 2019 por “Carrusel”, obra tamén publicada pola Editorial Galaxia.

Nesta “Illa decepción” imos encontrar unha novela na que se reflexiona sobre os recordos e o paso do tempo, no relacionado coas nosas vivencias nas casas nas que vivimos, e abandonamos nunha mudanza. E faino cun diálogo entre a nosa narradora e unha personaxe tan especial como é Amandine Dupont, que coñeceremos por estar vencellada a unha destas casas, e terminará por establecerse unha amizade entre elas.

Outra cousa que temos que mencionar son as relacións familiares e persoais que aparecen nesta novela, empezando coa relación entre a narradora e o seu fillo, a da narradora e a súa avoa, e a da narradora cos seus pais e a súa irmá. E nos deixa un momento moi bonito no que se comenta o tema das fotos de familia, algo moi típico das reunións estivais nas que se xunta toda a familia, neste caso na casa da praia.

Algúns dos temas que podemos atopar nesta novela serían; a memoria e os recordos do pasado; a importancia dos cambios que vivimos na nosa vida, e os seus efectos; a maternidade e os fillos; as relacións persoais; a enfermidade, a morte, e a perda dos seres queridos. E tamén decir que neste libro está presente a pandemia da Covid-19, pero especialmente o confinamento. Ademais de dedicarlle algunhas páxinas o proceso da escrita desta novela. Sen olvidar a cultura, xa que o libro está cheo de referencias culturais.

A modo de conclusión, quero recomendar “Illa decepción” porque é un libro sobre a vida, na que os lectores atoparán situacións e sentimentos que non lle son alleos e poden sentir como seus. Son poucos os autores e as autoras que manexan tan ben a autoficción ou a ficción do eu como o fai Berta Dávila, e demostrao novamente cun espléndido relato que ten un comezo que atrapará os lectores durante toda a lectura.

Recensión: Carrusel de Berta Dávila

Nesta primeira recensión escrita en galego gustaríame dedicarlle unhas palabras a un dos mellores libros do pasado ano, gañador do Premio García Barros de Novela, e elixido como mellor novela galega do ano 2019 pola revista dixital Fervenzas literarias; refírome a “Carrusel” obra que asina a escritora santiaguesa Berta Dávila.

Teño que confesar que descubrín esta historia gracias a unha entrevista cá autora no programa Zigzag da TVG; pero a pesar de que a historia parecíame moi interesante, non me atrevía a darlle unha oportunidade xa que nunca antes lera ningún texto de autoficción. Pero todo quedou resolto a principios de mes cando me atopei cun exemplar desta novela na biblioteca e decidín darlle unha oportunidade dunha vez por todas.

“Carrusel” é unha novela curta escrita en primeira persoa, na que se mesturan lembranzas de diversos períodos dá vida dá nosa protagonista. Ademais ó tratarse dunha novela de autoficción é moito maís doado conectar ca narradora. Gustaríame destacar tamen esa forma de empregar a linguaxe que presenta a prosa dá autora, capaz de construír imaxes poderosas que nos fan vivir a historia case na nosa propia pel, algo ó que tamén axuda esa atmosfera presente neste libro.

Temas tratados nesta novela poden ser a perda; a enfermidade mental vista desde un punto de vista próximo, sincero e realista; a familia e a maternidade; os recordos do pasado; e tamén mencionar a importancia tanto da música como das matemáticas moi presentes en toda a novela. Non debemos esquecer que esta é unha novela de carácter intimista que se centra na vida corrente.

Esta é unha viaxe literaria que nos transporta a un tempo convulso a nivel persoal da nosa narradora, no que como lectores somos testemuñas desas relacións familiares tan particulares que xorden entre a avoa, o tío, e a neta; xa cós tres comparten a mesma enfermidade mental, pero deciden afrontala de maneiras totalmente distintas. Como dicía anteriormente o tema da doenza mental está moi presente, e está tratado dunha forma moi real, próxima e orgánica.

Gustaríame finalizar esta recensión recomendando “Carrusel” a todo o mundo, un libro que a pesar de centrarse nas reflexións, os recordos, as vivencias e nos pensamentos, noutras palabras está cheo de momentos que o lector atesourará ao final da lectura. E Sobre Berta Dávila dicir que é unha escritora que empezou a escribir con vinte anos e é gañadora de prestixiosos premios literarios; e ademais unha autora total que escribe tanto poesía como narrativa; así que espero ler máis obras desta escritora no futuro.